Χωρίς κεντρική συνεταιριστική οργάνωση προωθείται το νομοσχέδιο για τους συνεταιρισμούς

Με νέα μορφή συζητήθηκε πρόσφατα στην αρμόδια Επιτροπή Ελέγχου Κυβερνητικού Έργου της Κοινοβουλευτικής Ομάδας του ΣΥΡΙΖΑ το νομοσχέδιο για τους Συνεταιρισμούς, το οποίο περί τα τέλη Φεβρουαρίου είχε κατατεθεί στην Νομοπαρασκευαστική Επιτροπή της Βουλής για βελτιώσεις. Σύμφωνα με το κείμενο που διέρρευσε βασική αλλαγή από το αρχικό σχέδιο νόμου είναι η απάλειψη του σχετικού άρθρου που προέβλεπε την δημιουργία Εθνικής Ομοσπονδίας Αγροτικών Συνεταιρισμών.

Σχετικά τονίζεται στην αιτιολογική έκθεση: «Όπως ο αρχικός συνεταιριστικός νόμος 602/15 δεν περιείχε διατάξεις για την συντονιστική οργάνωση των συνεταιρισμών έτσι και τώρα κρίθηκε σκόπιμο, όπως και τότε, η οργάνωση αυτή να προκύψει μέσα από ένα ευρύ και σοβαρό διάλογο όλων των ΑΣ για την μορφή και το ρόλο που πρέπει να έχει η οργάνωση. Για ένα συνεταιριστικό κίνημα που προσπαθεί να αναγεννηθεί μετά από μια περίοδο λαθών και άστοχων στρατηγικών επιλογών που το οδήγησαν στην παρακμή, μοναδική λύση είναι να επιλέξουν τα μέλη του δημοκρατικά το νέο σχήμα που θα το καθοδηγήσει και εκπροσωπήσει στην νέα του πορεία».

 

Παράλληλα, δεν παραλείπεται – για άλλη μια φορά - η αναφορά στην κατάργηση της χρηματοδότησης συνεταιριστικών και συνδικαλιστικών οργανώσεων από τις ασφαλιστικές εισφορές των αγροτών στον ΕΛΓΑ, χωρίς να διευκρινίζεται αν θα επέλθει μείωση των εισφορών από αυτό τον λόγο.

 

Αναλυτικότερα, οι νέες ρυθμίσεις που εισάγονται στο νομοσχέδιο για τους αγροτικούς συνεταιρισμούς  επιγραμματικά είναι :

 

1. Ο Αγροτικός  Συνεταιρισμός (ΑΣ) είναι αυτόνομη εθελοντική ένωση προσώπων, όπως ορίζουν οι διεθνείς συνεταιριστικές αρχές. Δίνεται η δυνατότητα σύστασης  από αυτόν Νομικών Προσώπων  καθώς και η σύμπραξή  του  με άλλους φορείς για την εκπλήρωση των σκοπών του. Δεν προβλέπονται συνεταιριστικές βαθμίδες, όπως στο παρελθόν, αλλά η δημιουργία Κλαδικών και Εθνικών Κλαδικών ΑΣ με αποφάσεις των ίδιων των συνεταιρισμών. Η δημιουργία κλαδικών συνεταιρισμών παρέχει στους συνεταιρισμούς τη δυνατότητα συνεταιρισμών οικονομιών κλίμακας βοηθώντας τα μέλη που τις συνιστούν, χωρίς να αποδυναμώνονται οι δραστηριότητες τους. Μόνο υγιείς συνεταιρισμοί μπορεί να επαναφέρουν τους αγρότες στους συνεταιρισμούς όχι φυσικά σαν πελάτες αλλά σαν ενεργά μέλη που θα νιώθουν συνιδιοκτήτες της κοινής προσπάθειας.

 

2. Απλοποιείται η σύσταση των ΑΣ με την απλή καταχώριση του καταστατικού στο βιβλίο μητρώου αγροτικών συνεταιρισμών του Ειρηνοδικείου με  πράξη του Ειρηνοδίκη αντί της τήρησης της δικαστικής διαδικασίας (εκουσία δικαιοδοσία), διασφαλίζοντας  έτσι αποσυμφόρηση των Δικαστηρίων  αλλά και  διευκόλυνση στην ίδρυση  των ΑΣ.
3. Ρυθμίζεται η υποχρέωση των μελών να παραδίδουν  την παραγωγή τους στον ΑΣ, με ποινή διαγραφής τους αν δεν τηρούν την υποχρέωση αυτή.  Απαλλάσσονται από αυτήν  τη δέσμευση τα μέλη μόνο σε εξαιρετικές περιπτώσεις.

4. Καταργείται το ελάχιστο ποσό του συνολικού συνεταιριστικού κεφαλαίου των 10.000€. Το ύψος του συνεταιριστικού κεφαλαίου αποφασίζουν ελεύθερα τα μέλη του συνεταιρισμού, με  βάση τα καταστατικά  τους, καταβάλλοντας  με την εγγραφή το  50% της συνεταιρικής μερίδας και το υπόλοιπο εξοφλείται σε ένα χρόνο. Οι συνεταιρισμοί δεν είναι κεφαλαιουχικές επιχειρήσεις, δύναμη τους είναι τα μέλη με την παραγωγή τους.

5. Παρέχεται η δυνατότητα μη εκλογής Εποπτικού Συμβουλίου σε συνεταιρισμούς αν τα μέλη τους είναι λιγότερα από πενήντα.

6. Προβλέπεται  η υποχρέωση  των προέδρων και των γενικών διευθυντών των ΑΣ που έχουν ετήσιο κύκλο εργασιών άνω των 2.000.000 € να υποβάλλουν δήλωση περιουσιακής κατάστασης στην Επιτροπή του νόμου 3213/2003 (Α΄309), και να ελέγχονται όπως όλοι οι υπόχρεοι που προβλέπει το άρθρο  1 του ίδιου νόμου. Επισημαίνεται ότι όπου στις διατάξεις του προτεινόμενου νόμου γίνεται παραπομπή σε διατάξεις άλλων νόμων, πρόκειται για γνήσια παραπομπή, δηλαδή η παραπομπή γίνεται στις διατάξεις αυτές όπως κάθε φορά αυτές ισχύουν.

7. Η εκλογή των οργάνων διενεργείται με ενιαίο ψηφοδέλτιο και ο αριθμός των σταυρών προτίμησης δεν μπορεί να υπερβαίνει το 1/3 του όλου αριθμού των μελών του διοικητικού ή εποπτικού Συμβουλίου, υιοθετώντας ένα αναλογικότερο εκλογικό σύστημα σύμφωνα με τις συνεταιριστικές Αρχές.

8. Στο μητρώο καταχωρίζονται οι ΑΣ που συστήνονται  με τις διατάξεις του προτεινόμενου νομοσχεδίου αφού υποβάλλουν τα δικαιολογητικά του άρθρου 20 και αφού ελεγχθεί   μόνο  η πληρότητά τους. Για τους υφιστάμενους ΑΣ που είχαν καταχωρισθεί ως ενεργοί στο μητρώο του ν. 4015/2011 (Α΄210) προβλέπεται στο άρθρο 50 των μεταβατικών διατάξεων η διατήρηση της εγγραφής τους στο μητρώο με την υποχρέωση προσαρμογής στις διατάξεις του. Η εποπτεία του κράτους ενισχύεται με την αξιοποίηση του Μητρώου των ΑΣ, το οποίο θα αποτελεί σύνθετο εργαλείο καταγραφής και ελέγχου – αξιολόγησης αυτών.

 

9. Προβλέπεται η μετατροπή των Αναγκαστικών Συνεταιρισμών και των Ενώσεων τους σε ΑΣ του παρόντος νόμου.

 

10. Διευκρινίζεται η έννοια των Οργανώσεων Παραγωγών ως  αυτοτελείς νομικές οντότητες του συνεταιριστικού ή εμπορικού δικαίου ή σαφώς οριζόμενα μέρη αυτών των οντοτήτων με πλήρη δικαιοπρακτική ικανότητα και διακρίνονται οι Ομάδες Παραγωγών του άρθρου 27 του Κανονισμού 1305/2013 από τις Οργανώσεις Παραγωγών. Οι λεπτομέρειες για την οργάνωση, αναγνώριση και λειτουργία τους καθορίζονται με τα συμπληρωματικά μέτρα εφαρμογής των κανονισμών που τις διέπουν που τυχόν απαιτούνται για κάθε προϊόν ή ομάδα προϊόντων ξεχωριστά.

11. Συνιστάται νομικό πρόσωπο ιδιωτικού δικαίου μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα με την επωνυμία «Ταμείο αγροτικής συνεταιριστικής εκπαίδευσης και κατάρτισης». Σκοπός του Ταμείου είναι η χρηματοδότηση, ο συντονισμός και η παρακολούθηση εφαρμογής επιμορφωτικών προγραμμάτων συνεταιριστικής εκπαίδευσης και κατάρτισης. Το Ταμείο εκπαίδευσης θα επαναφέρει κάτι που έλειπε εδώ και πολλά χρόνια:  τη συνεταιριστική κατάρτιση και εκπαίδευση. Στόχος είναι να μην υπάρξουν στο μέλλον διοικητικά και εποπτικά συμβούλια  με άγνοια των αρχών λειτουργίας των συνεταιρισμών.

12. Συνιστάται Ανώνυμη Εταιρεία με την επωνυμία «Διαχείριση Ακινήτων, Γαιών, Εξοπλισμών και Προϊόντων (ΔΙΑΓΕΠ ΑΕ)». Η ΔΙΑΓΕΠ ΑΕ είναι ανώνυμη  εταιρεία, λειτουργεί προς εξυπηρέτηση του δημοσίου συμφέροντος  με τους κανόνες της ιδιωτικής οικονομίας.

13. Καταργείται η χρηματοδότηση συνεταιριστικών και συνδικαλιστικών οργανώσεων από τις ασφαλιστικές εισφορές των αγροτών στον ΕΛΓΑ. Όπως ο αρχικός συνεταιριστικός νόμος 602/15 δεν περιείχε διατάξεις για την συντονιστική οργάνωση των συνεταιρισμών έτσι και τώρα κρίθηκε σκόπιμο, όπως και τότε, η οργάνωση αυτή να προκύψει μέσα από ένα ευρύ και σοβαρό διάλογο όλων των ΑΣ για την μορφή και το ρόλο που πρέπει να έχει η οργάνωση. Για ένα συνεταιριστικό κίνημα που προσπαθεί να αναγεννηθεί μετά από μια περίοδο λαθών και άστοχων στρατηγικών επιλογών που το οδήγησαν στην παρακμή, μοναδική λύση είναι να επιλέξουν τα μέλη του δημοκρατικά το νέο σχήμα που θα το καθοδηγήσει και εκπροσωπήσει στην νέα του πορεία.

14. Μέσω του συντονισμού και της συνεργασίας των αγροτικών συνεταιρισμών με τις ομάδες διαχείρισης των ΠΟΠ/ΠΓΕ/ΕΠΙΠ, τις οργανώσεις παραγωγών και τις διεπαγγελματικές οργανώσεις, καθώς και με την ιχνηλασιμότητα των αγροτικών συνεταιριστικών προϊόντων, όπως τα θέματα αυτά ρυθμίζονται με το  προτεινόμενο σχέδιο νόμου, μπορεί να επιτευχθεί περαιτέρω υπεραξία στα εξαιρετικά συνεταιριστικά προϊόντα και να δοθούν πολλαπλασιαστικά οφέλη σε όλους όσους συμμετέχουν στην αγροδιατροφική αλυσίδα.

15. Για πρώτη φορά δίνεται έμφαση και ρυθμίζονται θέματα γυναικείων συνεταιρισμών προκειμένου η αγρότισσα να ενισχύσει τον δικό της διακριτό ρόλο στην ζωή της Ελληνικής επαρχίας.

 

16. Καθιερώνεται η μία μερίδα μια ψήφος για όλα τα μέλη του συνεταιρισμού όπως επίσης οι προαιρετικές μερίδες χωρίς όμως δικαίωμα ψήφου και εκλογής.

 

17. Ξεκαθαρίζει το θέμα των κερδών από την συνεργασία με τρίτους  και των πλεονασμάτων που προέρχονται από τα μέλη και τα μέλη - επενδυτές, ώστε να αποσαφηνισθεί πλήρως η φορολογική τους μεταχείριση.

 

18. Ο αριθμός των μελών καθορίζεται ανάλογα με την μορφή και δράση του κάθε συνεταιρισμού  με στόχο να διευκολύνονται και τα μικρά σχήματα που λειτουργούν ως θερμοκοιτίδα ανάπτυξης των συνεταιρισμών (γυναικείοι συνεταιρισμοί κτλ) αλλά και οι μεγάλοι συνεταιρισμοί οικονομιών κλίμακας.

 

19. Ρυθμίζεται η καλύτερη λειτουργία της αντιπροσωπευτικής γενικής συνέλευσης προκειμένου αφενός να διευκολύνεται η λειτουργία των συνεταιρισμών αφετέρου να αποφεύγεται η λήψη σημαντικών αποφάσεων  που επηρεάζουν το σύνολο των μελών του συνεταιρισμού.

 

20. Το εποπτικό συμβούλιο είναι προαιρετικό για συνεταιρισμούς με λιγότερα από 50 μέλη γιατί λογικά όλα τα μέλη είναι εύκολο να έχουν άμεση σχέση παρακολούθησης των εργασιών του συνεταιρισμού. Επίσης για συνεταιρισμούς με τον ίδιο αριθμό μελών δεν είναι απαραίτητη η παρουσία δικαστικού αντιπροσώπου στις εκλογικές διαδικασίες.

 

21. Η θητεία των προέδρων στους συνεταιρισμούς για δύο συνεχόμενες θητείες αποσκοπεί στο φρεσκάρισμα των επιχειρηματικών ιδεών, στην απόκτηση διοικητικής εμπειρίας από περισσότερα μέλη του συνεταιρισμού, στην αποτροπή καθεστωτικών φαινομένων καθώς και στην αποφυγή  ένας συλλογικός θεσμός να ταυτίζεται θετικά ή αρνητικά  με ένα πρόσωπο για μεγάλη χρονική περίοδο, όσο ικανό και δραστήριο να είναι αυτό.

 

22. Υπερχρεωμένοι συνεταιρισμοί που δεν θα έχουν την έγκριση του σχεδίου βιωσιμότητας από τους πιστωτές τους ή δεν θα έχουν πάρει άλλα μέτρα εξυγίανσης, δεν θα μπορούν να συνεχίζουν τη λειτουργία τους.

 

Για περισσότερα δείτε:

 

Την αιτιολογική έκθεση:

 

Το νέο σχέδιο νόμου:

 Πηγή