ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΠΟΥ ΕΠΗΡΕΑΖΟΥΝ ΤΟ ΜΙΚΡΟΒΙΑΚΟ ΦΟΡΤΙΟ ΤΟΥ ΓΑΛΑΚΤΟΣ – του Δρ. Απόστολου Μαραντίδη

Από τη στιγμή της εξόδου του γάλακτος από το μαστό αρχίζει η υποβάθμιση της ποιότητας του και μάλιστα

 με τέτοιο ρυθμό που προσδιορίζεται από τις συνθήκες παραγωγής και τους μετέπειτα χειρισμούς του.

1. Ο μαστός του ζώου

Παθολογικές καταστάσεις του μαστού οδηγούν πάντοτε σε ένα αυξημένο μικροβιακό φορτίο στο γάλα. 

Για το λόγο αυτό τα ζώα θα πρέπει να μην έχουν κάποια ασθένεια ή πάθηση, να είναι εμβολιασμένα 

και να ελέγχονται συχνά για μαστίτιδες (υποκλινικές, κλινικές μαστίτιδες).

Κατά την άμελξη ο μαστός μολύνεται από τα χέρια του αρμεκτή ή τα θήλαστρα που δε έχουν καθαριστεί 

σωστά. Έτσι, διάφορα βακτήρια πολλαπλασιάζονται στο ευνοϊκό περιβάλλον που διαμορφώνεται 

εσωτερικά του μαστού και στη συνέχεια μεταφέρονται κατά το άρμεγμα στο γάλα.
Κατά το διάστημα μεταξύ των αρμεγμάτων ο μαστός και οι θηλές ρυπαίνονται με κοπριά, 

στρωμνή και χώμα και έτσι μολύνονται με μικρόβια με τα οποία στη συνέχεια μπορούν να μολύνουν το 

γάλα. Ο βαθμός μόλυνσης έχει διαπιστωθεί ότι είναι μεγαλύτερος το χειμώνα που τα ζώα διατηρούνται

 κλεισμένα στο στάβλο. Όταν ο μαστός είναι υγιής και εξωτερικά καθαρός, τότε η μόλυνση του γάλακτος

 είναι πολύ μικρότερη.
Όταν οι αμελκτικές μηχανές καθαρίζονται σωστά και είναι σωστά ρυθμισμένες, μειώνεται στο ελάχιστον

 η επιμόλυνση του γάλακτος.
Η εμβάπτιση των θηλών σε ειδικά σκευάσματα ώστε να αποφεύγεται η εσωτερική μόλυνση του μαστού

 μετά το άρμεγμα, μπορεί να μειώσει ικανοποιητικά την επικινδυνότητα της μόλυνσης.

2. Το προσωπικό

Οι άνθρωποι που απασχολούνται στην παραγωγή του γάλακτος φέρουν πάντοτε ένα μικροβιακό φορτίο.

 Όταν η άμελξη γίνεται με το χέρι, ο αρμεκτής προσθέτει στο γάλα μικρόβια με τα χέρια του, με τα

 σκονισμένα ρούχα του, με την αναπνοή, το βήχα και το φτέρνισμα. Τα ρούχα και τα χέρια του αρμεκτή

 θα πρέπει να είναι όσο γίνεται πιο καθαρά.

3. Οι χώροι της μονάδας

Είναι ο χώρος που ζουν και παράγουν τα ζώα. Για το λόγο αυτό πρέπει να εξασφαλίζει το σωστό 

περιβάλλον στα ζώα και οι διάφορες εργασίες μέσα σ’ αυτόν να γίνονται με τρόπο αρμονικό, γρήγορο,

 αποτελεσματικό και με λιγότερα έξοδα. Οι συνθήκες αυτές εξασφαλίζονται ευκολότερα σε σύγχρονες

 και σωστά μελετημένες κατασκευές.

Για την παραγωγή καθαρού και υγιεινού γάλακτος, είναι αυτονόητο ότι ο στάβλος πρέπει να είναι
πάντα καθαρός και να έχει σωστή θερμοκρασία, υγρασία και αερισμό. Σε αντίθετη περίπτωση
ρυπαίνεται ο μαστός και το δέρμα των ζώων με κοπριά, ούρα και γενικά μικροοργανισμούς από το

 περιβάλλον, με συνέπεια το μικροβιακό φορτίο του γάλακτος να είναι αυξημένο.

4. Τα σκεύη, εργαλεία και μηχανήματα
   

Τα διάφορα σκεύη, εργαλεία και μηχανήματα που χρησιμοποιούνται κατά την παραγωγή,
μεταφορά και διατήρηση του γάλακτος είναι δυνατόν να αποτελέσουν σημαντική πηγή μικροβιακής 

μόλυνσης του.Πρέπει κατά συνέπεια να γίνεται πάντοτε καθαρισμός και απολύμανση των μέσων αυτών,

 ιδιαίτερα των αρμεκτικών μηχανών, των γαλακτοδοχείων ή της παγολεκάνης με πολλή προσοχή, 

επιμέλεια και τα σωστά καθαριστικά.

5. Τα έντομα
   

Στο στάβλο υπάρχει συνήθως ένας μεγάλος αριθμός μυγών και πολλές φορές μερικές απ’ αυτές
πέφτουν στο γάλα και προκαλούν σοβαρή μόλυνση. Ο αριθμός των μικροβίων που μεταφέρει κάθε
 μύγα ξεπερνά το 1.000.000. Για το λόγο αυτό απαιτείται συχνή απεντόμωση σε όλους τους χώρους
της μονάδας και κυρίως στο χώρο άμελξης.

6. Το νερό και τα καθαριστικά
   

Είναι προφανές ότι τα σκεύη και εργαλεία που έρχονται σε επαφή με το γάλα, πρέπει να
 καθαρίζονται πάντοτε με νερό καλής ποιότητας. Διαφορετικά μολύνονται, πολλές φορές μάλιστα και με

 παθογόνα μικρόβια, με τα οποία στη συνέχεια μολύνουν το γάλα.
Είναι απαραίτητο τα καθαριστικά που χρησιμοποιούνται να είναι υψηλής ποιότητας, σωστά διατηρημένα

 και το νερό στο οποίο διαλύονται να βρίσκεται στις σωστές θερμοκρασίες σύμφωνα με τις οδηγίες 

χρήσης.

7. Διάφορες ξένες ύλες
   

Κατά το άρμεγμα, αλλά και μετά απ’ αυτό, εισέρχονται στο γάλα διάφορες ξένες ύλες. Η σκόνη του χώρου

 από την κοπριά, από τις τροφές (κυρίως την ώρα της διανομής) ή από τα δομικά υλικά είναι κοινές 

εστίες μόλυνσης.

8. Ψύξη του γάλακτος

Το γάλα είναι ένα από τα πιο ευαίσθητα προϊόντα και μία από τις καλύτερες τροφές για τους 

μικροοργανισμούς. Θα πρέπει να γίνεται άμεση ψύξη σε χαμηλή θερμοκρασία όσο τοδυνατόν ταχύτερα 

μετά την άμελξη ώστε να περιοριστεί η μικροβιακή δραστηριότητα στο ελάχιστο.
Πηγή